"Hoe je mind je lichaam activeert: Mijn ontdekkingstocht naar de oorzaak van mijn maagklachten"

De gastroscopie en de verrassende diagnose

Na maanden van onzekerheid onderging ik eindelijk een gastroscopie, en gelukkig bracht de uitslag goed nieuws. Geen slokdarmkanker – wat een enorme opluchting! – geen biliaire reflux, en mijn reflux bleek nog steeds minimaal te zijn. Er was dus geen enkele reden om mijn galblaas te laten verwijderen. Maar wat kwam er dan wél uit het onderzoek? “Zenuwgerelateerde functionele dyspepsie”. Dit houdt in dat er sprake is van milde (chronische) ontstekingen in mijn maagwand, waarschijnlijk veroorzaakt door een overprikkeld zenuwstelsel. En nu wordt het echt interessant: mijn koolhydraatarme dieet heeft hier mogelijk ook een rol in gespeeld 🤔. Wat een onverwachte wending! Dit daagt bestaande kennis behoorlijk uit. Deze nieuwe inzichten zetten het complementaire denken over dit onderwerp volledig op zijn kop 🤯. Koolhydraatarm kan voor iedereen werken, maar niet iedereen past bij een koolhydraatarm dieet. 

De arts legde uit: “Stress, angst en emotionele spanning kunnen net zo hard toeslaan. Denk aan examenstress of een conflict op je werk – die ‘knoop in je maag’ is geen toeval.” 

Voor het eerst vielen de puzzelstukjes op hun plek.

Functionele dyspepsie: Als je maag reageert op emoties (en niet alleen op voeding)

Functionele dyspepsie is een mysterieuze aandoening: er is geen duidelijke lichamelijke oorzaak, maar de klachten zijn écht. Het gaat vaak hand in hand met:

• Een “luie maag” (vertraagde maaglediging)
• Overgevoeligheid voor maagzuur of druk
• Stressgerelateerde triggers, zoals piekeren, angst of chronische spanning

Bij mij uitte dit zich in een vicieuze cirkel: hoe meer ik me zorgen maakte over mijn klachten (en de angst voor kanker), hoe erger de pijn werd. Tot de arts zei: “Je lichaam reageert op je gedachten. Dat betekent niet dat het ‘tussen je oren zit’ – het betekent dat je zenuwstelsel en maag samenwerken. Soms té goed.”

Waarom 6 kleine maaltijden wél werken (en waarom ‘3x per dag eten’ niet voor iedereen geldt)

Een van mijn grootste eye-openers? Mijn eetpatroon aanpassen. Waar veel voedingscoaches pleiten voor 3 maaltijden per dag, bleek voor mij het advies “6 kleine porties” een gamechanger. Mijn maag kan simpelweg niet omgaan met grote hoeveelheden – zeker niet in tijden van stress of dramaqueen gedachten.

Dit sluit aan bij de wetenschap dat functionele dyspepsie vaak verbetert met:

• Kleine, lichtverteerbare maaltijden
• Minder vet, kruiden en koolzuur
• Rustmomenten voor én na het eten (ja, zelfs 10 minuten zonder telefoon!)

Toch blijft het maatwerk. Zoals de arts benadrukte: “Wat voor de één helpt, werkt voor de ander niet. Luister naar je lijf.”

Het darm-brein gesprek: Waarom je buik en hoofd samenwerken (of saboteren)

Iets fascinerends: 'je darmen en hersenen communiceren constant via de ‘gut-brain axis’. Dit betekent dat emoties zoals stress of angst niet alleen een ‘knoop in je maag’ veroorzaken, maar dat je darmen óók signalen terugsturen naar je brein.

Een voorbeeld:

• Als je zenuwachtig bent voor een presentatie (brein → darm), kan dit misselijkheid of diarree triggeren.
• Maar omgekeerd kan een ontstoken maagwand (darm → brein) ook angstgevoelens of brain fog veroorzaken.
• Download de PDF: "Darm denkt met u mee". 

Mijn volgende stap: Ayurveda en een holistische aanpak

Met deze nieuwe inzichten kies ik voor een andere aanpak. Ik combineer medisch advies en mijn expertise met een bezoek aan een Ayurvedisch geneeskundige in Druten. Waarom? Omdat ik merk dat ik vastloop in mijn eigen denkpatronen. Als Vata-type besef ik dat er te veel Pitta in mij aanwezig is, wat mijn klachten verklaart – dat vuur (Pitta) vraagt om balans. Met begeleiding vanuit Ayurveda hoop ik meer harmonie te vinden tussen mijn hoofd en lichaam: meer Vata in balans, minder onrust door Pitta.

Daarnaast ben ik mijn huisarts ontzettend dankbaar. Ze nam mijn zorgen serieus en handelde snel. Haar doorverwijzing naar de MDL-arts gaf me niet alleen antwoorden, maar ook rust in mijn hoofd.

Wat ik heb geleerd (en wat ik jou wil meegeven)

1. Meten is weten – laat je klachten altijd medisch onderzoeken.
2. Stress is geen vijand, maar een signaal – leer luisteren naar wat je lichaam zegt.
3. Voeding is persoonlijk – wat voor de massa geldt, werkt niet voor iedereen.
4. Zoek hulp als je vastloopt – soms heb je een frisse blik nodig, zoals die van mijn Ayurvedisch therapeut.

Sinds ik deze weg insloeg, is het rustiger in mijn buik… én in mijn hoofd. Geen heftige aanvallen meer, en de angst voor ernstige ziekte is verdwenen. Natuurlijk blijft het een weg van vallen en opstaan, maar nu weet ik: mijn mind en lichaam zijn bondgenoten, geen tegenstanders.

Voedingsadvies bij Functionele Dyspepsie – Rust, Regelmaat en Maagvriendelijk Eten

Bij functionele dyspepsie (ook wel overgevoelige maag of zenuwmaag genoemd) draait het om rust, regelmaat en maagvriendelijk eten. Hier zijn praktische adviezen:

Basisadviezen voor Dagelijkse Routine

• ✅ Eet het liefst op vaste tijden.
• ✅ Kauw eten goed (minimaal 20x per hap).
• ✅ Vermijd grote, vette maaltijden – kies voor kleine porties verdeeld over de dag.
• ✅ Vermijd grote hoeveelheden van grove voedingsmiddelen zoals crackers, muesli, heel lijnzaad en (rauwe) noten. Deze zijn ruw en kunnen de maagwand irriteren.
• ❌ Eet niet te laat (streef naar laatste maaltijd 2-3 uur voor het slapen).
• ❌ Vermijd: koffie, alcohol, chocolade, pepermunt, koolzuur, pittig of vet eten.
• ❌ Rook niet.
• ❌ Beperk stress – ontspanning is essentieel.

Welke voedingsmiddelen zijn het meest geschikt?
1. Licht verteerbare voedingsmiddelen: Kies voor gekookte groenten zoals wortels, courgette en pompoen. Daarnaast zijn rijst, havermout, aardappelen, mager vlees of vis (zoals kip, kalkoen of witvis), bananen, rijpe peren, appelmoes zonder toegevoegde suikers en soep (zonder room, scherpe kruiden of kool) aanbevolen.
2. Mild gekruid en niet te vet: Vermijd het gebruik van scherpe kruiden zoals knoflook, ui en peper. Geef de voorkeur aan milde kruiden, zoals kurkuma, koriander en een kleine hoeveelheid gember.
3. Minimaliseer zuur en prikkelende voedingsmiddelen: Beperk het gebruik van koffie, alcohol, sinaasappel, tomaat, frisdrank en chocolade.
4. Vezelinname geleidelijk opbouwen: Volkorenproducten en rauwe groenten kunnen gasvorming veroorzaken. Bouw de consumptie hiervan zorgvuldig op, afhankelijk van wat u verdraagt.

5. Gezonde vetten: Gebruik vetten met mate. Aanbevolen zijn één theelepel olijfolie, een kleine hoeveelheid ghee, of een zachte, halve rijpe avocado. Vermijd kokosolie, grote hoeveelheden (rauwe) noten en zaden, omdat deze door hun hoge vet- en vezelgehalte extra belastend kunnen zijn.

Voedingsschema: Wat Wel en Niet Eten?

Eetfrequentie en Routine

• Hoe vaak? 5–6 kleine maaltijden per dag.
• Belangrijk:
  • Kauw langzaam en eet zonder afleiding.
  • liefst vast eetritme
  • Drink tussen maaltijden door, niet tijdens het eten.
  • geen koud water, liever lauw drinken.
  • Lig niet direct na het eten – blijf rechtop.

Voorbeeld (Tabel) Maagvriendelijk Dagmenu (Functionele Dyspepsie)

Aandachtspunten voor Koolhydraten "rustig" terugbrengen en Bereiding

• Aardappelen en Rijst:

  • ✅ Goede opties: Gekookte aardappelen (zonder schil), aardappelpuree met plantaardige melk, witte rijst. rustgevend voor de maag, toch voedzaam.
  • ❌ Te vermijden: Friet, gebakken aardappelen, vette rijstgerechten en junckfood

• Koolhydraatarm Dieet?

  • ❌Niet aanbevolen  zeker in de beginfase niet. Koolhydraten zoals rijst en aardappelen kalmeren de maag. Vetten/eiwitten (bv. noten, avocado) vertragen de vertering en belasten de maag.
• Eiwitten: Kies makkelijk verteerbare bronnen

• • ✅ Aanbevolen: Kip, witvis, zacht- tot halfzacht gekookte eieren, zachte tofu, jonge of jong-belegen kaas (minder vet en zachter), jonge geiten- of schapenkaas, magere smeerkaas zonder kunstmatige toevoegingen (let op het zoutgehalte), verse geitenkaas (chèvre frais), hüttenkäse, mozzarella, en fromage blanc (Franse verse kaas).
  • ❌ Te beperken: Rood vlees, harde of oude kazen, boerenkaas (van rauwe melk en soms zwaarder verteerbaar), Franse kazen zoals camembert en brie, roquefort, kazen met een sterke smaak, schimmelkazen en eiwitshakes (kunnen zwaar op de maag liggen).

Waarom Helpt Dit?

• Rust voor de Maag: Kleine, neutrale maaltijden voorkomen overbelasting.
• Triggers Opsporen: Houd een voedingsdagboek bij om persoonlijke reacties te monitoren.
• Orthomoleculaire Aanpassing: Combineer licht verteerbare koolhydraten met plantaardige eiwitten (bv. linzenpap in plaats van rauwe groenten).

Verder nuttig: Houd een voedingsdagboek bij om triggers te herkennen.
Stressmanagement is cruciaal – ontspanning kan klachten sterk verminderen.
Sommige mensen hebben baat bij kruidenthee zoals kamille of venkel.

Suppletie: Minder is soms beter

We leven in een tijd waarin supplementen vaak worden gezien als een snelle oplossing voor een gebrek aan energie, een dipje in de weerstand, of gewoon als ‘extra gezondheidsboost’. Maar meer is niet altijd beter. Sterker nog: soms kan te veel – of verkeerd gebruik – van supplementen juist klachten veroorzaken. Hieronder vind je praktische tips om slimmer met suppletie om te gaan.

1. Vermijd supplementen op een nuchtere maag

Het innemen van supplementen op een lege maag is voor veel mensen een recept voor ongemak. Net zoals koffie op een nuchtere maag bij sommigen maagzuur veroorzaakt, kunnen supplementen zoals zink, magnesium of een hoge dosis B-vitamines irritatie geven. De reden? Bepaalde stoffen stimuleren de aanmaak van maagzuur of worden simpelweg te snel opgenomen, wat tot misselijkheid of een opgeblazen gevoel kan leiden. Heb je een supplement nodig? Neem het bij voorkeur in tijdens of na een maaltijd.

2. Let op met zink, magnesium en B-complex

• Zink: Een essentieel mineraal voor de weerstand, maar op een lege maag kan het misselijkheid uitlokken. Combineer het met een licht tussendoortje, zoals een cracker of stuk fruit.
• Magnesium: Staat bekend om zijn laxerende werking, vooral in hoge doses of in vormen zoals magnesiumoxide. Kies bij gevoeligheid voor een beter opneembare variant (bijv. magnesiumbisglycinaat) en neem het in met wat yoghurt of noten.
• B-complex: Hoge doses B-vitamines, vooral B6 en B12, kunnen bij sommigen zorgen voor maagklachten of een ‘opgejaagd’ gevoel. Verdeel de inname over de dag of kies voor een lagere dosering.

3. Luister naar je lichaam en raadpleeg een expert

Niet iedereen reageert hetzelfde op supplementen. Wat voor de één werkt, kan voor de ander juist problemen geven. Enkele vuistregels:

• Combineer met voedsel: Vetoplosbare vitamines (A, D, E, K) neem je altijd met een vetrijke maaltijd voor optimale opname. Ook kurkuma of ijzer wordt beter getolereerd met wat eten.
• Check interacties: Sommige supplementen kunnen de werking van medicijnen beïnvloeden. Twijfel je? Overleg dan met een arts, diëtist of orthomoleculair specialist.
• Minder is vaak voldoende: Een megadosis is zelden nodig. Kies voor kwaliteit in plaats van kwantiteit en laat je adviseren over de juiste dosering voor jouw situatie.

Conclusie: Slim suppleren is een kwestie van balans

Supplementen kunnen waardevol zijn, maar ze zijn geen vervanging voor gezonde voeding of leefstijl. Door bewust te kiezen wát je neemt, wanneer je het neemt, en altijd te luisteren naar je lichaam, voorkom je onnodige bijwerkingen. En onthoud: twijfel je over wat bij jou past? Een deskundige helpt je graag op weg.

Deel deze tips gerust met iemand die baat heeft bij slimmer suppletiegebruik – soms maakt een kleine aanpassing al een groot verschil! 🌱

Tot Slot

Experimenteer niet zelf met extreme diëten bij dyspepsie en of reflux. Raadpleeg een deskundige voor een plan op maat, vooral als je orthomoleculaire principes wilt integreren zonder de maag te belasten. 💡

Lees verder:

• Alles over functionele dyspepsie (SOHF)
• Organische vs. functionele dyspepsie (Gezondheid en Wetenschap)
• Welke supplementen hulpstoffen zijn beter opneembaar voor het lichaam?

Volgende keer: Mijn ervaringen met Ayurveda en hoe ik mijn Vata-Pitta balans hervind. Blijf op de hoogte!